کد مطلب:18882 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:8

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

ورع و پارسايي، چه درجاتي دارد؟

ورع و پارسايي درجاتي دارد اولين درجه آن كه از همه نازل‎تر است، ورع اهل توبه است كه انسان از معصيت مي​پرهيزد و توبه مي​كند و به اطاعت روي مي​آورد.

از اين بالاتر ورع اهل صلاح است، كه از مشتبهات نيز مي​پرهيزد. رسول گرامي اسلام(ص) فرمودند «دعْ ما يُريبك إلي ما لايُريبك» (وسائل الشيعه18/124) [چيزي كه شبه​ناك است و كاري كه مشتبه است و حلال بودن آن روشن نيست ترك كنيد.] غذاي شبه​ناك حرف شبه​ناك را گرچه ظاهراً حلال است، ولي چون حليتش مشكوك است، ترك كنيد. اين ورع صالحين است.

از اين بالاتر ورع اهل تقوا است؛ كه نه تنها از محرّمات و مشتبهات پرهيز دارند بلكه حتي از حلالهايي كه انسان را به سوي مشتبه مي​كشاند، نيز مي​پرهيزند. گاهي انسان درباره افراد سخن مي​گويد، ولي كم كم ممكن است سخن منتهي شد به جايي كه احتمال هتك حيثيّت يا غيبت مؤمني مي​رود، البته بايد آن را ترك كند. يا در مسائل مالي كم كم است دستش به مال مشتبه آلوده شود، ترك كند. آن حلالي را كه احتمال مي​دهد كم كم پي​آمد شبه​ناك داشته باشد نيز ترك كند. اين ورع اهل تقوي است.

از اين بالاتر ورع صدّيقين است. كه از هر چه غير خداست وارسته​اند؛ از هر چه غير حق است پرهيز مي​كنند. اگر قلب جز محبت خدا چيز ديگر نپذيرفت قلب صديقين است.

خداي سبحان فرمود «ما جَعل اللهُ لِرَجلٍ مِن قَلبيْنِ في جَوفه» احزاب/4. قلب، يعني همان لطيفه و جان الهي، در يك انسان دو قلب وحود ندارد. به ما هم آموختند كه از خداي سبحان مسئلت كنيد كه در اين قلب جز محبت حق چيزي راه پيدا نكند. «وقلبي بحُبّك مُتيماً» (از فقرات دعاي كميل). [بار الها قلب مرا به محبت و دوستي خود شيدا و بي​قرار كن.] اين تربيت، تربيت صدّيقين است كه قلب، از غير خدا وارسته باشد.

---

آية الله جوادي آملي

حكمت عبادات